Κατερίνα Χαρβάτη: Κυνηγώντας χόμπιτ στην Ινδονησία

Άνθρωποι που έμοιαζαν με τα Χόμπιτ που δημιούργησε η φαντασία του Τζον Ρόναλντ Ρούελ Τόλκιν, έζησαν, μέχρι πριν από 17.000 χρόνια, στο νησί Φλόρες της Ινδονησίας. Ο Homo Floresiensis ανακαλύφθηκε από από ομάδα Αυστραλών και Ινδονήσιων επιστημών το 2003 και ανακοινώθηκε ως νέο είδος το 2004. Το παρατσούκλι Χόμπιτ το οφείλει στο μικρό ανάστημα του (περίπου 1 μέτρο), αλλά και στον πολύ μικρό εγκέφαλό του.

Οι επιστήμονες διχάστηκαν ως προς το αν ο Homo Floresiensis, ο οποίος έζησε από 74.000 μέχρι 17.000 χρόνια παλαιότερα, ήταν νέο είδος ανθρώπου ή αν ήταν σύγχρονος άνθρωπος, που υπέφερε από σοβαρή ασθένεια, όπως η μικροκεφαλία. Μια αποφασιστική απάντηση στο ερώτημα ποιός ήταν ο Homo Floresiensis δίνει έρευνα, που διενήργησαν η ομογενής Παλαιοανθρωπολόγος, Κατερίνα Χαρβάτη, από το γερμανικό πανεπιστήμιο «Έμπερχαρντ Καρλς» του Τίμπιγκεν, η Κάρεν Μπάαμπ, από το πανεπιστήμιο «Στόνι Μπρουκ» της Νέας Υόρκης και ο Κίραν Μακ Νάλτι από το πανεπιστήμιο της Μινεσότα.

Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Χαρβάτη οι κύριες υποθέσεις της επιστημονικής κοινότητας για την καταγωγή του Homo Florisiensis ήταν δύο. Πρώτον ότι αποτελεί ένα άγνωστο μέχρι τώρα είδος, πιθανόν προερχόμενο από τον Homo Erectus της Ινδονησίας και μάλλον υπέστη νανισμό, που οφείλεται στην απομόνωσή του σε νησί. Αυτό το φαινόμενο, πρόσθεσε, είναι αρκετά συνηθισμένο και έχει παρατηρηθεί σε άλλα ζώα όπως ελέφαντες, ιπποπόταμοι κτλ. Αυτή τη γνώμη υποστηρίζουν οι επιστήμονες που τον ανακάλυψαν. Η δεύτερη άποψη, όμως, αμφισβητεί το αν πραγματικά πρόκειται για νέο είδος και επισημαίνει ότι εφόσον ο Homo Floresiensis έζησε σε μια σχετικά πρόσφατη χρονική περίοδο(μέχρι και 17.000 χρόνια πριν από σήμερα), όταν ήδη υπήρχαν σύγχρονοι άνθρωποι σχεδόν σε όλο τον κόσμο (πλην της Αμερικής), μπορεί να αποτελεί έναν σύγχρονο άνθρωπο (Homo Sapiens), που υπέφερε από κάποια σοβαρή ασθένεια που του προκάλεσε νανισμό, καθώς και το πολύ μικρό μέγεθος του εγκεφάλου.

«Η μελέτη μας ήταν η πρώτη εκτενής μελέτη που έλεγξε και τις δύο υποθέσεις συγχρόνως συμπεριλαμβάνοντας σε μια κοινή ανάλυση και μεγάλο δείγμα αρχαϊκών ανθρώπων (Homo Erectus, Homo Heidelbergensis, Homo Heanderthalensis, κτλ) και μεγάλο δείγμα μικροκέφαλων σύγχρονων ανθρώπων, καθώς και άλλων κρανίων, με ασθένειες που έχουν προταθεί σαν πιθανές αιτίες της ιδιαίτερης ανατομίας του Homo Floresiensis», υπογράμμισε η κ. Χαρβάτη

Σύμφωνα με την ίδια, τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ξεκάθαρα ότι το κρανίο του Homo Floresiensis έχει πολύ μεγαλύτερες ομοιότητες με αρχαϊκά είδη ανθρώπων και κυρίως με τον Homo Erectus, απ' ότι με τους μικροκέφαλους (ή και άλλου τύπου παθολογίας) σύγχρονους ανθρώπους. Μπορούμε δηλαδή, όπως υπογράμμισε, να αποκλείσουμε την πιθανότητα να είναι μικροκέφαλος Homo Sapiens.

«Φυσικά δημιουργούνται νέα ερωτήματα: από ποιο είδος προήλθε και πότε εμφανίστηκε, όπως και ποιες διαδικασίες οδήγησαν στον νανισμό του. Το επόμενο βήμα της έρευνας θα πρέπει να εστιάσει σε αυτά τα ερωτήματα», κατέληξε η κ. Χαρβάτη.


Πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ


* Ευχαριστούμε Κατερίνα Σ. για το άρθρο!